Λεξικό

Η αερόβια δραστηριότητα είναι μια παράμετρος της MBΕ για τον προσδιορισμό της βιολογικής σταθερότητας/δραστηριότητας ενός απόβλητου. Πρέπει να τηρούνται οι οριακές τιμές ώστε τα απόβλητα να μπορούν να αποτεθούν σε έναν χώρο υγειονομικής ταφής μετά τη διαδικασία σταθεροποίησης. Μετράται σε διάστημα 4 ή 28 ημερών.

Επεξεργασία σημαίνει την προκατεργασία των αρχικών υλικών πριν από την πραγματική διαδικασία κομποστοποίησης προκειμένου να επιτευχθεί ένας βέλτιστος βαθμός αποδόμησης. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τον διαχωρισμό ακαθαρσιών, την ομογενοποίηση με/χωρίς σύνθλιψη των υλικών ή την προσθήκη θρεπτικών ουσιών ή προσθέτων.

Το βιοαερόλυμα είναι ένα μείγμα αέρα στερεών και υγρών σωματιδίων που περιέχει οργανισμούς. Οι οργανισμοί είναι μικροσκοπικοί μικροοργανισμοί, όπως σπόρια μυκήτων, βακτήρια και ιοί που ζουν π.χ. στη σκόνη ή στους υδρατμούς. Διανέμονται στο περιβάλλον μέσω του αέρα.

Η Βιοχημική Απαίτηση σε Οξυγόνο (BOD), επίσης Βιολογική Απαίτηση Οξυγόνου, είναι μια αθροιστική παράμετρος για τη ρύπανση των λυμάτων με οργανικές ουσίες που μπορούν να αποδομηθούν βιολογικά εντός 5 ημερών. Η BOD υποδεικνύει την ποσότητα οξυγόνου [mg/l] που απαιτείται για τη βιολογική αποδόμηση των ενώσεων άνθρακα και αζώτου, υπό ορισμένες συνθήκες και εντός 5 ημερών.

Ένα βιολογικό φίλτρο είναι μια σχετικά απλή και οικονομική τεχνολογία για τον καθαρισμό του δύσοσμου αέρα εξαγωγής. Οι μικροοργανισμοί αποδομούν τους ρύπους και τις οσμές που περιέχονται στον αέρα εξαγωγής σε αβλαβή προϊόντα όπως CO2 και το νερό. Απαραίτητη προϋπόθεση για καλή απόδοση καθαρισμού είναι η συμμόρφωση στις βέλτιστες συνθήκες διαβίωσης για τους μικροοργανισμούς.

Η αναλογία C/N ορίζεται ως η αναλογία άνθρακα και αζώτου. Τα υποστρώματα αναμειγνύονται μεταξύ τους μέχρι να επιτευχθεί η βέλτιστη αναλογία 25:1 και 35:1. Εάν είναι εκτός των βέλτιστων συνθηκών, θα προκύψουν αυξημένες εκπομπές, βραδύτερη έναρξη της διαδικασίας, απώλεια θρεπτικών συστατικών κ.λπ.

Χημική απαίτηση σε οξυγόνο (COD) ορίζεται ως η αθροιστική παράμετρος για τη ρύπανση λυμάτων μέσω οργανικών ουσιών. Η COD μετρά την ποσότητα οξυγόνου [mg/l] που είναι απαραίτητη για τη χημική οξείδωση των οργανικών ουσιών στα λύματα.

Σε ορισμένες χώρες επιτρέπεται, με την επιφύλαξη συμμόρφωσης σε ορισμένα κριτήρια, να χρησιμοποιείται το λεπτό κλάσμα (< 15 mm) του σταθεροποιημένου απόβλητου ως κάλυψη με πράσινο των χώρων υγειονομικής ταφής, εφόσον η αναλογία ξένων υλών δεν υπερβαίνει μια μέγιστη οριακή τιμή. Αυτό το κλάσμα ονομάζεται CLO («Compost Like Output»).

Το υλικό παραγωγής ενός MBΕ πρέπει να πληροί τα κριτήρια της ευρωπαϊκής Οδηγίας 1999/31/ΕΚ περί χώρων υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, έτσι ώστε τα επεξεργασμένα απόβλητα να μπορούν να εναποτεθούν σε χώρους υγειονομικής ταφής. Αυτές οι παράμετροι είναι συγκεκριμένες για κάθε χώρα και μπορεί μεταξύ άλλων να περιλαμβάνουν:

• Αερόβια δραστηριότητα του υλικού (AT4 ή/και GB21)
• Μέγιστη θερμογόνος δύναμη
• TOC (Συνολικός οργανικός άνθρακας (Total Organic Carbon))
• DOC (Διαλυμένος οργανικός άνθρακας (Diluted Organic Carbon))

Στη διαχείριση αποβλήτων, οι ρύποι μπορούν να απομακρυνθούν από τα απόβλητα μέσω του νερού. Αυτοί μπορεί να είναι υγροί, κολλώδεις ή λασπώδεις και αναφέρονται ως έκπλυμα.

Εκπομπή είναι η απελευθέρωση παραγόντων διατάραξης στο περιβάλλον. Αυτοί μπορεί να έχουν φυσική ή ανθρωπολογική (ανθρωπογενή) προέλευση. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι εκπομπών:

• εκπομπές αερίων (ατμοσφαιρικοί ρύποι, βιοαερολύματα)
• εκπομπές υγρών (λύματα, στραγγίσματα)
• εκπομπές σκόνης
• εκπομπές θορύβου

Η νωπή μάζα είναι η ζυγισμένη μάζα ενός υλικού. Αποτελείται από υδάτινη μάζα και ξηρά ύλη (ΞΥ).

ΝM = ΞΥ + υδάτινη μάζα

Ο ρυθμός σχηματισμού αερίου (GB21) ορίζει τον σχηματισμό βιοαερίου υπό αναερόβιες συνθήκες σε τουλάχιστον 21 ημέρες. Εκτός από τον προσδιορισμό της αερόβιας δραστηριότητας (AT4), είναι μια παράμετρος για τη σταθερότητα του απόβλητου, η μέτρηση όμως διαρκεί περισσότερο.

Η απώλεια κατά την καύση (ονομάζεται επίσης οργανική ξηρά ύλη) υποδηλώνει την απώλεια μάζας που συμβαίνει ως αποτέλεσμα της αποτέφρωσης στους 550 °C. Περιέχει οργανικές ενώσεις που μπορούν να αποδομηθούν βιολογικά.

Ο όρος «εξυγίανση» αναφέρεται στη θανάτωση παθογόνων βακτηρίων και στην αδρανοποίηση των σπόρων φυτών. Κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης απελευθερώνεται αρκετή θερμότητα διεργασίας, έτσι ώστε η εξυγίανση να πραγματοποιείται σε επαρκή συνθήκη θερμοκρασίας-χρόνου.

Η κομποστοποίηση (επίσης αποσύνθεση) αναφέρεται στη βιολογική διαδικασία του κύκλου των θρεπτικών συστατικών κατά την οποία τα οργανικά απόβλητα αποδομούνται από βακτήρια και μύκητες (μικροοργανισμούς) υπό την επίδραση του ατμοσφαιρικού οξυγόνου (αερόβιο). Εκτός από το διοξείδιο του άνθρακα, απελευθερώνονται επίσης υδατοδιαλυτά ανόργανα άλατα όπως νιτρικά άλατα, άλατα αμμωνίου, φωσφορικά άλατα, ενώσεις καλίου και μαγνησίου, που λειτουργούν ως λιπάσματα. Ορισμένα από τα ενδιάμεσα προϊόντα που παράγονται κατά τη διάρκεια αυτής της αποδόμησης μετατρέπονται σε χούμο.

Οι ακόλουθες συνθήκες είναι σημαντικές για τη διαδικασία κομποστοποίησης:

• Περιεκτικότητα σε νερό 40-60%
• Μέγιστη πυκνότητα υλικού 650 kg/m³
• Αναλογία C/N 30:1

Σειράδιο κομποστοποίησης (εν συντομία σειράδιο) είναι ένας επιμήκης σωρός κομποστοποίησης στον οποίο βιοαποδομήσιμα (οργανικά) υλικά στη σωστή σύνθεση υποβάλλονται σε αερόβια διαδικασία αποσύνθεσης. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι σειραδίων κομποστοποίησης:

• τριγωνικά σειράδια (πιο συνηθισμένα)
• τραπεζοειδή σειράδια
• σειράδια με σχήμα τραπεζιού

Μια MBΕ (μηχανική-βιολογική μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων) είναι μια μονάδα που αποτελείται από ένα στάδιο μηχανικής καθώς και ένα στάδιο βιολογικής επεξεργασίας.

Η μηχανική επεξεργασία πραγματοποιείται πριν ή μετά το στάδιο της βιολογικής επεξεργασίας και μπορεί να περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

• Προετοιμασία των αποβλήτων για βιολογική επεξεργασία
• Ταξινόμηση/κοσκίνισμα των αποβλήτων σε διαφορετικά κλάσματα
• Διαχωρισμός πολύτιμων υλικών από τα απόβλητα (ανακύκλωση)

Ο σκοπός μιας MBΕ είναι η

• Σταθεροποίηση των αποβλήτων για την παραγωγή ενός υλικού χώρου υγειονομικής ταφής σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τους χώρους υγειονομικής ταφής
• Μείωση των εκπομπών που σχετίζονται με το κλίμα (αέρια θερμοκηπίου, στραγγίσματα, ...)
• Καλύτερη αξιοποίηση του όγκου του χώρου υγειονομικής ταφής

Η οργανική ξηρά ύλη είναι το μέρος της ξηράς ύλης που περιέχει οργανικές ενώσεις και επομένως μπορεί να αποδομηθεί βιολογικά από μικροοργανισμούς. Προσδιορίζεται με αποτέφρωση του δείγματος στους 550 °C (η απώλεια μάζας (απώλεια κατά την καύση) αντιστοιχεί στη μάζα της ΟΞΥ).

ΟΞΥ = απώλεια μάζας κατά την καύση / μάζα ΞΥ

Ο όγκος πόρων είναι η αναλογία του διαθέσιμου κενού χώρου προς τον συνολικό όγκο ενός επιχώματος/σειραδίου Μπορεί να γεμίσει είτε με αέρα είτε με νερό, με το νερό ΠΑΝΤΑ να επικρατεί. Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η κατάλληλη περιεκτικότητα σε νερό.

Όγκος κενών = αναλογία κενού χώρου / συνολικός όγκος

Διασφάλιση ποιότητας σημαίνει το άθροισμα όλων των μέτρων για τη διασφάλιση σταθερής ποιότητας προϊόντος. Ένα προϊόν/ μια διεργασία ελέγχονται για τις ιδιότητές τους. Σε περίπτωση αποκλίσεων, μπορούν να ληφθούν διορθωτικά μέτρα. Η διασφάλιση ποιότητας μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε από εσάς είτε από έναν εξωτερικό φορέα.

Αναβλάστηση είναι η δημιουργία ενός στρώματος εδάφους, στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν τα φυτά. Στο υπέδαφος τοποθετείται ένα στρώμα εδάφους που ευνοεί τη ριζοφυϊα, το οποίο είναι ευεργετικό για την ανάπτυξη των φυτών. Οι περιοχές εφαρμογής για αναβλάστηση περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την κάλυψη με πράσινο των χώρων υγειονομικής ταφής σε περίπτωση που οι χώροι υγειονομικής ταφής είναι πλήρεις ή την τοποθέτηση χλοοταπήτων κατά μήκος του δρόμου.

Οικιακά απορρίμματα και εμπορικά απόβλητα παρόμοια με τα οικιακά απορρίμματα τα οποία συλλέγονται μέσω της αποκομιδής απορριμμάτων.

Τα στραγγίσματα είναι το περίσσιο νερό που δεν απορροφάται από το σειράδιο κομποστοποίησης και είτε διαρρέει είτε τρέχει κατά μήκος με την κλίση του υλικού. Ανάλογα με τον τύπο της μονάδας, τα στραγγίσματα μπορεί να έχουν διαφορετική προέλευση:

• βροχόπτωση (σε περίπτωση ανοιχτών μονάδων)
• νερό άρδευσης
• συμπύκνωμα σε σειράδια αεριζόμενα με αναρρόφηση

Με την επιστροφή των στραγγισμάτων στη διαδικασία κομποστοποίησης, η ποσότητα των στραγγιδίων μπορεί να μειωθεί σημαντικά.

Η ξηρά ύλη είναι η αναλογία της νωπής μάζας που παραμένει μετά τη διαδικασία ξήρανσης. Η μέτρηση πραγματοποιείται στους 105°C μέχρις ότου η μάζα δεν αλλάζει πλέον (σταθερή μάζα).

Ξηρά ύλη = υγρή μάζα - μάζα νερού [m]

Ξηρά ύλη = ξηρή μάζα / υγρή μάζα [%]

Ανάδευση σημαίνει την εντατική ανάμειξη του υλικού κομποστοποίησης με τη βοήθεια μηχανής ανάδευσης (ή και αναμίκτη). Στόχος της ανάδευσης είναι

• υλικό από τις ακραίες ζώνες να εισέρχεται στον πυρήνα του ζεστού σειραδίου
• να πραγματοποιείται χαλάρωση του υλικού
• να εισάγεται αέρας στο υλικό
• να μπορούν να διαφύγουν τα αέρια που είναι αποθηκευμένα στο σειράδιο

Οι πλυντρίδες χρησιμοποιούνται για τον διαχωρισμό στερεών και/ή αέριων ουσιών από τον αέρα εξαγωγής. Το νερό πλύσης διανέμεται στον πύργο πλυσίματος μέσω ακροφυσίων, όπου η ουσία που πρόκειται να αφαιρεθεί φτάνει από τον αέρα εξαγωγής στο υγρό μέσον.

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι πλυντρίδων:

• Πλυντρίδα με οξύ: τιμή pH του νερού πλύσης < 7
• Ουδέτερη πλυντρίδα: τιμή pH του νερού πλύσης είναι ίσο με 7
• Αλκαλική πλυντρίδα: τιμή pH του νερού πλύσης > 7

Η περιεκτικότητα σε νερό είναι η ποσότητα νερού που περιέχεται σε μια μάζα. Για την κομποστοποίηση, η περιεκτικότητα σε νερό πρέπει να είναι μεταξύ 40% και 60% [m/m].

ΞΥ + ΠΝ= 100%

ΠΝ = μάζα νερού / φρέσκια μάζα * 100 [%]